خواننده های راک و اسلوراک ترکیه

آنچه در مقاله راک و اسلوراک در ترکیه می خوانید:

• سبک راک چیست؟
• موسیقی راک در ترکیه
• راک ترکی ملقب به راک آناتولی
• آغاز و پیدایش راک آناتولی
• پایه گذاران و هنرمندان پیشرو در زمینه راک آناتولی
• گروه های راک ترکیه
• تئومان، محبوب ترین خواننده راک ترک زبان
• خوانندگان مشهور راک در ترکیه
• جایگاه صنعت موسیقی در بین مردم ترکیه

  ---

سبک راک چیست؟

موسیقی راک سبک گسترده ای از موسیقی همه پسند است که در اواخر دههٔ 1940 و سال های نخست دههٔ 1950 میلادی با نام «راک اند رول» شکل گرفت و در میانهٔ دههٔ 1960 و بعد تر به طیف گسترده ‌ای از سبک ‌های مختلف به ویژه در انگلستان و ایالات متحده گسترش یافت.

موسیقی راک در ترکیه

موسیقی راک برای اولین بار در ترکیه به عنوان موسیقی راک اند رول، توئیست و بیت ظاهر شد. پس از اینکه دولت ترکیه بعد از جنگ جهانی دوم درهای خود را به روی سیاست سرمایه داری با محوریت آمریکا باز کرد، سربازان آمریکایی، به ویژه تفنگداران دریایی، فرهنگ و عادات بسیاری از جمله سبک و آلات موسیقی خود را به ترکیه آوردند. علاوه بر این در آن زمان استانبول مکانی محبوب برای گردهمایی نوازندگان غربی و مسافر بود  و این امر سبب شد تا جوانان ترکیه با سبک راک بیشتر آشنا شوند.

در دهه 50، جوانان ترکی گرفتار موج راک اند رول شدند و شروع به تشکیل گروه های راک کردند. اما موسیقی راک واقعی در دهه 1960 اندکی پس از محبوبیت گروه های راک افسانه ای مانند بیتلز، رولینگ استونز، ملکه، بله و لد زپلین در ترکیه ظهور کرد. ارکین کورای روح اصلی راک در ترکیه بود. اولین آهنگ راک ترکی "Bir Eylül Akşamı" (یک شب سپتامبر) توسط او در سال 1963 ضبط شد. او همچنین تأثیر زیادی بر بسیاری از نوازندگان ترک زبان داشت. باریش مانچو که به عنوان یک اسطوره راک شناخته می شود، یکی از آنها بود.

او در کنسرت ارکین کورای که در اواخر دهه 50 در لیسه گالاتاسرای بود شرکت کرد. بعدها باریش مانچو گروهی تشکیل داد و فعالیت موسیقی خود را آغاز کرد. او اولین آلبوم خود را در سال 1962 منتشر کرد. البته او تنها نبود. گروه های بسیاری مانند آپاشلار و کارداشلار در آن دوره تشکیل شدند که در ابتدا آهنگ های غربی و سپس کاورهای ترکی زبان را اجرا کردند.

راک ترکی ملقب به راک آناتولی

به بیان ساده راک آناتولی از، که با نام های راک ترکی یا آنادولو نیز شناخته میشود، ترکیبی از المان های راک (مخصوصا سایکدلیک راک) با اشعار و ملودی های فولکلور ترکی به وجود آمده است. این سبک در اواسط دهه 60 با ابتکار برخی از هنرمندان محلی که بر موج راک بریتانیا سوار شدند و تلفیق آن با موسیقی سنتی سرزمین خود، تولید شد. این سبک در ابتدا، پاپ آناتولی نامیده می شد و بعداً به راک آناتولی تبدیل شد، اگرچه مطبوعات اروپایی آن را به عنوان راک روانگردان ترکی، که ترجمه سایکدلیک راک است، رایج کردند.

این ژانر تازه با ظهور موزیسین‌ هایی مثل جم کاراجا، باریش مانچو، ارکین کورای، فیکرت کیزیلک و گروه‌هایی مانند مغول لار به اوج خود رسید. این هنرمندان تحت تأثیر امواج روانگردان رایج آن زمان، با موسیقی های رنگارنگ و مهیجی ظاهر شدند که راک و فولک را با مقیاس های سنتی ترکی و روش های آواز در می آمیزد.

آغاز و پیدایش راک آناتولی

اغلب از ارکین کورای را به عنوان پیشرو این جنبش موسیقی در ترکیه یاد میکنند. او زمینه ورود سایکدلیک راک به ترکیه را با وارد کردن ساز یا باغلاما - یک ساز قدیمی که تا آن زمان همیشه آکوستیک بود و فقط برای فولکلور ترکی استفاده می‌شد – هموار کرد. یکی دیگر از پیشگامان این صنعت جم کاراجا بود که عضوی از گروه‌ راک آناتولی به اسم مغول لار بود.

پایه گذاران و هنرمندان پیشرو در زمینه راک آناتولی

•    باریش مانچو، محبوب ترین چهره ای که با جریان راک آناتولی، به موسیقی پاپ روی آورد

شاید باریش مانچو  (Barış Manço)یکی از شناخته شده‌ ترین چهره‌ های موسیقی راک ترکیه در خارج از مرزهای این کشور باشد. حضور در عرصه بین المللی مانند سفیر صلح سازمان ملل، اجرای ترانه به زبان های مختلف چون انگلیسی، ژاپنی و فرانسوی، اجرای برنامه های تلویزیونی برای کودکان و چیزهای ریز و درشت دیگر از باریش مانچو یک چهره به یاد ماندنی ساخته است.

دهه ‌ی هفتاد دهه ‌ی درخشش مانچو در صحنه‌ های موسیقی ترکیه است. پس از انتشار آهنگ‌ هایش تحت عنوان اولین آلبوم مستقلش، « Dünden Bugüne » به یکی از ماندگارترین موزیسین های راک آناتولی در دهه ی هفتاد تبدیل شد. تأثیرپذیری از نمونه‌های خارجی ژانر پراگرسیوراک در اثار مانچو به خوبی قابل مشاهده است. 
پس از این آلبوم، مانچو دهه ی هفتاد را با انتشار دو آلبوم دیگر به پایان رساند و با شروع دهه هشتاد مانچو دیگر از صحنه ی راک فاصله گرفت و به موسیقی پاپ ترکیه و همچنین موسیقی کودکان نزدیک تر شد.

•    جم کاراجا، شخصیتی یگانه در موسیقی اعتراضی

از میان پدران راک ترکیه داستان جم کاراجا (Cem Karaca) متفاوت از بقیه است. کاراجا پدر راک اعتراضی در ترکیه در سال 1979، هوادار مارکسیست و لنینیست‌ها بود و این امر آغازی برای ده سال تبعید خودخواسته وی به آلمان غربی شد

کاراجا در سال 1945 در استانبول و از پدر و مادری هنرمند زاده شد و خیلی زود به موسیقی روی آورد، اولین گروهش به اسم Dynamites گروهی بود که کلاسیک راک را کاور می کرد. پس از آن به گروه جگوارها پیوست، گروهی که به کاور کردن کارهای الویس پرسلی مشغول بود. پس از تجربه‌ ی کار با جگوارها، کاراجا ساخت آهنگ های خودش را شروع کرد. در گروه آپاسلار، برای اولین بار به زبان ترکی، راک را تجربه کرد و مقام دوم رقابت میکروفون طلایی را همراه این گروه در سال 1967 کسب کرد. دو سال بعد به همراه بیسیست آپاسلار، گروه را ترک کرد و کارداشلار را کلید زد.

مهمترین تجربه ‌ی کاراجا در سال های 1972 الی 1974 و با گروه مغول لار رقم خورد. مغول لار که پیش از کاراجا یک سال با باریش مانچو به عنوان وکالیست همکاری کرده بود، سالهای خوبی را با کاراجا سپری کرد.

کاراجا در سال 2004 و در اثر حمله‌ ی قلبی فوت کرد ولی همچنان از نامش به عنوان نمادی از عصیان و اعتراض در موسیقی یاد می‌شود.

•    فیکرت کیزیلک، یکی از خوانندگان دوران راک آناتولی

فیکرت کیزیلک (Fikret Kızılok) از مهم ترین چهره های موسیقی راک ترکیه و یکی از مدرن ترین موزیسین های ترک زبان است. کیزیلک یک گیتاریست حرفه‌ ای بود. صدای گرم و دلنشین کیزیلک و گرایش به موسیقی تجربی نیز دو ویژگی بارز کیزیلک هستند که چهره او را در میان چهره‌ های موسیقی راک آناتولی برجسته می ‌سازند.

کیزیلک از زمانی که هفده سال داشت گیتار دست گرفته و همراه با Cahit Oben و چند نفر دیگر به کاور کردن کارهای بیتلز و شبیه به آن می‌ پرداختند. کیزیلک پس از تجربیاتی که با این گروه داشت، از موسیقی کناره ‌گیری کرد تا تحصیلات دندانپزشکی را به پایان رساند. پس از آن در کنار باریش مانچو حدود یک سال به اجرای موسیقی پرداخت تا اینکه در سال 1969 اولین سینگل خودش را منتشر کرد. در همین زمان بود که برای تقویت اندوخته‌هایش از موسیقی فولکلور آناتولی و فراگیری باقلما (ساز) به دیدار عاشیق ویسل، یکی از نامدارترین عاشیق ‌های ترکیه رفت.

سپس کیزیلک یکی از معروفترین آهنگ های ویسل با نام Uzun İnce Bir Yoldayım را کاور کرد که بزرگترین دست آورد وی به شمار میرود. این کاور چنان محبوبیتی پیدا کرد که در همان زمان خوانندگان دیگر موسیقی راک آناتولی مانند باریش مانچو و اومیر اردوگان، نسخه‌ هایی را از این کار منتشر کردند.

گروه های راک ترکیه

دومان (Duman)

Duman یکی از گروه‌های معروف و پرطرفدار موسیقی پاپ راک در ترکیه است. پیدایش این گروه به سال 1999 بر می گردد. خواننده این گروه یعنی کان تانگو از قبل با آری باروکاس  و یعقوب ترانا همکاری داشت. در سال 1999 با ورود باتوهان موتلوگیل به این گروه، دومان تشکیل شد و بسرعت تبدیل به یکی از محبوب ‌ترین گروه‌ های موسیقی در ترکیه شد. اولین آلبوم این گروه با نام زیر پل قدیمی (Eski Köprünün Altında) در سال 1999 منتشر شد.

تا به حال 11 آلبوم و آهنگ های فراوانی از گروه دومان منتشر شده است. از آهنگ های محبوب این گروه می توان به  Helal Olsun، Senden Daha Güzel و Her Şeyi Yak اشاره کرد.

از ویژگی‌های بارز موسیقی Duman می‌ توان به موسیقی شاد و پرانرژی آنها، متن‌های عمیق و معنی ‌دار و همچنین استایل منحصر به فرد آنها اشاره کرد. طرفداران این گروه از ترکیب موسیقی پاپ و راک، به همراه صدای قوی و متفاوت خواننده ‌ی آنها، لذت می‌برند.

به طور کلی،Duman یکی از گروه‌های موسیقی برجسته و محبوب در ترکیه است که با موسیقی پاپ راک خود و آهنگ‌های پرطرفدار، جایگاه ویژه‌ای در صنعت موسیقی ترکیه را به دست آورده‌اند.

مانگا (Manga)

گروه مانگا یا MaNga یکی دیگر از گروه های راک ترکیه است که پیدایش آن به سال 2001 برمی گردد. این گروه با استفاده از صدای خاص و آهنگ‌های پرانرژی خود، به سرعت محبوبیت و شهرت بالایی در ترکیه و حتی در بخش‌های دیگر جهان دست یافت.

این گروه توسط گیتاریست کنونی اش یاعمور ساریگول (Yağmur Sarıgül) تشکیل شد. گروه مانگا با سبک نومتال (Nu Metal) و هاردکور (Hardcore) فعالیت های خود را شروع کردند و پس از چند سال فعالیت امروزه به یکی از مشهورترین گروه های موسیقی راک ترکیه تبدیل شدند. ناگفته نماند که گروه مانگا در سال 2010 به نمایندگی ترکیه در مسابقه یوروویژن (Eurovision) حضور داشتند. یوروویژن 2010 در نروژ برگزار شد و گروه مانگا در این مسابقه آهنگ «We Could Be The Same» را اجرا کردند.

گروه مانگا تا امروز چندین آلبوم و آّهنگ سینگل منتشر کرده است که از مشهور ترین آن ها می توان به Cevapsız Sorular و Dursun Zaman اشاره کرد.

مور و اوته سی (Mor ve Ötesi)

گروه مور و اوته سی به معنی بنفش و فرای آن یکی از مشهورترین گروه های راک ترکیه است و توانسته با سبک منحصر به فرد و شناخته شده ‌اش، به یکی از نمایانترین شخصیت ‌های موسیقی ترکیه تبدیل شود. این گروه بیشتر در سبک راک آلترناتیو فعالیت می کند. این گروه در سال 1995 توسط هارون تکین، آلپر تکین، درین اسمر و کرم کابادایی تشکیل شد و اولین آلبومشان با نام شهر (Şehir) نیز در سال 1996 منتشر شد. اگر طرفدار موسیقی راک ترکیه باشید به احتمال زیاد آهنگ های  «Bir Derdim Var»، «Cambaz» و «Araf» از این گروه را شینده اید.

آثنا (Athena)

یکی از ویژگی ‌های بارز موسیقی آثنا، استایل منحصر به فرد و تنوع آهنگ ‌های آنهاست. این گروه معمولاً از ترکیبات موسیقی پاپ، راک و الکترونیک استفاده می ‌کند و با متن ‌های عمیق و معنادار آهنگ‌ هایشان، توانسته است طرفداران زیادی را به خود جلب کند.

آثنا در سال 1987 توسط گوکهان اوزاوغوز و برادرش هاکان تشکیل شد. ممکن است گوکهان را از مسابقه او سس ترکیه بشناسید. آهنگ های  «Yalan»، «Kafama Göre»  و «Arsız Gönül» چند مورد از آهنگ های مشهور این گروه هستند.

گروه آتنا در سال 2004 به عنوان نماینده ترکیه در مسابقه مشهور یوروویژن حضور داشتند. گوکهان و گروهش در این مسابقه آهنگ انگلیسی «For Real» را اجرا کردند و با کسب امتیاز 195 رکورد ترکیه در تاریخ مسابقات یوروویژن را شکستند. گروه آتنا در این مسابقه به رتبه چهارم دست یافتند.

علاوه بر اینها مغول لار و کورتالان اکسپرس نیز از دیگر گروه های معروف و شناخته شده در سبک راک ترکیه هستند.

تئومان، محبوب ترین خواننده راک ترک زبان

تئومان (Teoman) یکی از خوانندگان معروف و محبوب پاپ راک ترکیه است که با آهنگ‌ ها و آلبوم ‌هایش جایگاه ویژه‌ای در صنعت موسیقی ترکیه دارد. او با استفاده از موسیقی پاپ راک، شعرهای عمیق و موضوعات متنوع در آثار خود، توانسته است تعداد زیادی از طرفداران را به خود جذب کند.
 
تئومان در 20 آگوست 1967  در آنکارا، ترکیه متولد شد. او دوران کودکی و نوجوانی خود را در آنکارا گذراند و سپس به استانبول رفت تا در دانشگاه در رشته معماری تحصیل کند. در طول این دوران تئومان به موسیقی علاقه ‌مند شد و ساخت آهنگ های خود را آغاز کرد.

اولین کار رسمی تئومان با آلبوم اولش با نام "تتراپاک" (Tetraptera)  در سال 1998 آغاز شد. این آلبوم به سرعت موفقیت‌ های بسیاری را کسب کرد و تئومان را به عنوان یکی از خوانندگان پرطرفدار ترکیه معرفی کرد. از آن زمان به بعد، تئومان با عرضه آلبوم‌ های متعددی همچون "عشق و جنگ " (Aşk ve Gurur)، "عاشق نبودن خوبه" (En Güzel Hikayem)  و "سوزاندن شهر" (İnsanlık Halleri)، همچنین با اجرای کنسرت‌های موفق، توانست جایگاه ویژه‌ ای در صنعت موسیقی ترکیه برای خود بسازد.

یکی از ویژگی ‌های بارز آهنگ‌ های تئومان، شعرهای عمیق و معنادار آنها است که اغلب به موضوعاتی همچون عشق، تنهایی، و روابط انسانی می‌ پردازند. او با صدای خاص و استایل موسیقی خود، به یکی از نمایانترین شخصیت‌ های موسیقی ترکیه تبدیل شده و توانسته جمعیت بزرگی از طرفداران را به دنبال خود جلب کند.

خوانندگان مشهور راک در ترکیه

همانطور که تا الان متوجه شده اید موسیقی راک از اهمیت ویژه ای بین مردم ترکیه برخوردار بوده و هست و با توجه به این موضوع بدیهی است هنرمندان ترک زبان بسیاری در ای زمینه فعالیت کنند.
علی توفان کیراچ نوازنده راک و هوی متال ترکی اهل آناتولی، گی سو آکیل نقاش و خواننده سایکدلیک راک، آلتین گون، باریش آکارسو، سلدا باغجان، شبنم فرح، بوبیتوزک و... نمونه های از این هنرمندان سر شناس هستند که برای رشد و شکوفایی موسیقی راک در ترکیه تلاش های بسیار کردند 

از دیگر موزیسین های مشهور راک در ترکیه میتوان به :

•    آیلین اسلیم
•    باتو آکدنیز
•    ابرو آیدین
•    امره آیدین
•    کورای کاندمیر
•    یاووز هیلمی چتین
•    دمیر دمیرکان
•    بارلاس ارینچ
•    عثمان مورات ارتل
•    هالوک لونت
•    سارپ سانین
•    سیدال تانر
•    سامی هارون تکین
•    اوزلم تکین
•    Ufuk Beydemir
•    Kaan Tangöze
•    Gökhan Türkmen
•    Bulutsuzluk Özlemi
•    Aslı Gökyokuş
•    Gültekin Kaan
•    Ferhan Nil Karaibrahimgil
•    Yasemin Aygün Savgı
و... اشاره کرد.

جایگاه صنعت موسیقی در بین مردم ترکیه

همراه شدن با روندهای جهانی به افزایش محبوبیت موسیقی ترکی در خارج از مرزهای ترکیه کمک بسیاری کرده است. با این حال ترکیه هنوز نتوانسته موسیقی را تبدیل به یک صنعت پرسود کند.

بررسی میزان درآمد کشورها از تولید و انتشار موسیقی در سال‌ های گذشته نشان می ‌دهد کشورهای ایالات متحده آمریکا، ژاپن، بریتانیا، آلمان، فرانسه، چین، کره جنوبی، کانادا، استرالیا و ایتالیا پردرآمدترین کشورهای جهان در این صنعت هستند.

اگرچه ترکیه بین کشورهای اروپایی کم ‌ترین درآمد سرانه را از صنعت موسیقی دارد؛ اما در سال 2017 با یک جهش 96 درصدی شاهد بالاترین میزان افزایش درآمد در سطح جهانی بود و تا سال 2020 روند رو به رشدی داشت. با چنین روندی میتوان به آینده‌ ی صنعت موسیقی ترکیه امیدوار بود.