عدد سیزده عدد خوش یمن و مقدس ایرانیان باستان

عدد 13 عدد خوش یمن ایرانیان باستان

• تاریخچه عدد سیزده
• سیزده بدر در دوران هخامنشیان
• سیزده هراسی
• عدد سیزده در آمریکا
• عدد 13 در کتاب های تاریخی دوران اسلامی
• عدد سیزده در شام آخر مسیح
• چرا عدد 13 عدد بدشانسی خوانده می شود؟
• سیزده خوش یمن

عدد ۱۳ در ایران باستان

عدد سیزده 13 در زمان ایرانیان باستان از اهمیت بالایی برخوردار بود. عمر جهان هستی را 12 هزار سال می دانستند، از همین رو عدد 13 به عنوان نمادی نو و شروع دورانی جدید مطرح بوده است. دلیل اینکه نوروز را 12 روز را جشن می گرفتند، و حسن ختامش که روز سیزدهم با عنوان سیزده بدر در طبیعت می گذراندند همین بوده است. در اساطیر افسانه‌ای، آرش کمانگیر در روز سیزدهم گسترش سرزمین ایزدان و رهایی از تورانیان به وسیله تیر آرش صورت می گیرد، روز سیزدهم تیر را تیرگان می نامند که به همین مناسبت جشنی هم برگذار می شود که آن را جشن تیرگان می نامند .

سیزده بدر

سیزده بدر نامی است که در تقویم هخامنشیان استفاده می شد و مربوط به یکی از جشن های بهاری و نوروزی در این تقویم می باشد. این جشن به مناسبت فصل بهار و روزهای آغازین این فصل برگزار می شود و با مراسم ها و جشن های مختلف همراه است. این روز به عنوان یکی از روزهای مهم و خجسته در تقویم هخامنشیان در نظر گرفته می شود که با آغاز فصل بهار و تازه شدن طبیعت همراه است.

سیزده هراسی (به انگلیسی: Triskaidekaphobia)

 نوعی هراس که منجر به ترس از عدد 13 و بدیومن دانستن آن می‌شود. این هراس از نوعی خرافه به وجود می آی که سیزدهمین روزِ یک ماه را، که به طور اتفاقی با یک جمعه منطبق می‌شود، شوم و باعث بدشانسی می دانند. سیزده هراسی، یا ترس از عددِ سیزده، اکنون در همه‌جای دنیا پدید ای آشنا است. جالب است که در زبان انگلیسی، قدیمی‌ترین جایی که واژهٔ triskaidekaphobia دیده می شود ، کتاب روانشناسی ناهنجاری (1910)، نوشتهٔ ایزادور کوریا، روان‌کاو و عصب‌شناس آمریکایی است؛ بنابراین، سابقهٔ کاربردِ این واژه در انگلیسی به 110 سال هم نمی‌رسد.

در زمان مسیح شخصی به نام یهودا اسخریوطی که یکی از دوازده حواریون مسیح بوده، نقشه شومی را برای تسلیم نمودن مسیح در برابر مخالفانش کشیده بود. مسیحیان به این باور رسیدن که با سیزده نفره شدن جمعشان مسیح گرفتار و تصلیب شد. از همین رو آنان عدد 13 را نحس می دانستند.

عدد 13 در کتاب های تاریخی دوران اسلامی

عدد 13 در کتاب های تاریخی دوران اسلامی به عدد سعد تعبیر شده و تبدیل به عددی نحس شده است. در یهودیت برای پسری که به سن 13 می‌رسد جشن Bar Mitzvah (بار میتزوا) می‌گیرند که نشان دهنده آن است که او به سن بلوغ رسیده و یک عضو کامل در دین یهود به شمار می‌آید.

عدد سیزده در آمریکا

در ایالات متحده عدد سیزده به علت سرآغاز از مستعمرات سیزده‌گانه ، مورد ستایش بوده است. در نشان بزرگ ایالات متحده، عقاب سرسفیدی دیده می‌شود که در چنگال های سمت چپ خود 13 تیر و در چنگال های سمت راست خود یک شاخه زیتون را نگاه داشته است.

خرافات معاصر درباره نحسی 13 تا جایی بالا گرفته است که در بعضی از هواپیما ها، صندلی شماره سیزده وجود ندارد و بعد از صندلی 12 در هواپیما، صندلی 14 قرار رفته است. حتی در بسیاری از کشورهای جهان طبقه 13 وجود ندارد و در آسانسور این کشور ها بعد از عدد 12 ما شاهد عدد 14 بوده ایم.

چرا عدد 13 عدد بدشانسی خوانده می شود؟

این باور که عدد 13 بدشانس است در دنیا بسیار رایج است. در برخی کشورها عدد 13 را به عنوان پلاک برای خانه ها در نظر نمیگیرند. دانشمندان این باور را فوبیا، یعنی نوعی بیماری ترس می دانند و به آن « triskaidekaphobia » می گویند. Triskaidekaphobia از کلمات یونانی " سه و ده، فوبیا " گرفته شده است. این کلمه برای اولین بار در منابع مکتوب در سال 1911 در روانشناسی غیرعادی اثر I. H. Coriat یافت شد.

به اعتقاد برخی ها چون در مجموع 13 نفر در آخرین وعده غذایی حضرت عیسی قبل از مصلوب شدن او حضور داشتند ، عیسی و 12 حواری ، همه چیز در شماره 13 نفرین شده و اتفاقاتی که به عدد سیزده مربوط می شود را بد و وحشتناک توصیف می کنند. به عقیده عبرانیان، عدد 13 بدشانس بوده زیرا سیزدهمین حرف الفبای عبری "m" هست، اولین حرف کلمه " mavet " (مرگ). در فهرست قوانین حمورابی عدد 13 حذف شده بود. بسیاری از مهمانان هتل در برخی کشورها از اقامت در اتاق 13 خودداری می کنند. بنابراین در برخی از هتل ها شماره اتاق ها به صورت 12، 12A، 14 نام گذاری می شوند.

عدد سیزده در شام آخر مسیح

عدد سیزده در فرهنگ مسیحی به طور معمول با ارتباطات منفی و اعتقادات شیطانی در ارتباط است. از جمله، سیزدهمین شخص در میان شاگردان عیسی مسیح، یعنی یهودا اسخریوطی که به عنوان خائن مشهور است. این باورها و ارتباطات ممکن است در ارتباط با رویدادهای تاریخی و اساطیری باشند و در تفسیرهای مختلف مسیحیت و فرهنگ های مرتبط با آن تأثیر گذاشته اند. اما باید توجه داشت که این مسائل اعتقادی و باورهای فرهنگی هستند و بر اساس دیدگاه های مختلف در فرهنگ و تاریخ می توانند متفاوت باشند.

می گویند در شام آخر، که عیسی و دوازده حواری اش دورِ میزی نشسته بودند، نفر سیزدهم یهودا اسخریوطی بوده که سپس به خضرت عیصی خیانت می کند.

سیزده خوش یمن

در برخی جوامع، عدد 13 خوش شانس است. به عنوان مثال، در جوامع مکزیک، سلتیک و ژرمن، این عدد به عنوان یک عدد مهم، مقدس و خوش شانس در نظر گرفته می شود، برخلاف باور عمومی مردم. برخلاف تصور رایج، عدد 13 در جهان اسلام ارزش ویژه ای دارد. 13 بودن مجموع اعداد برخی از تاریخ های مهم برای مسلمانان دلیل بر این امر است.

گردآوری مجله ازمیر تایمز     ترجمه: س.حمید.رابط