بیوگرافی الیف شافاک

آنچه در مقاله بیوگرافی الیف شافاک خواهید خواند:

• الیف شافاک کیست؟
• درباره الیف شافاک
• دوران کودکی الیف شافاک
• وارد شدن به حرفه نویسندگی و دوران مشهوریت
• آثار غیر داستانی الیف شافاک
• فعالیت شافاک در رسانه های مختلف
• چرا آثار و نوشته های الیف شافاک اینقدر خاص و محبوب هستند؟
• نقش استانبول در نوشته های الیف شافاک
• زندگی شخصی او
• نگاهی به تمامی جوایز الیف شاکاف

الیف شافاک کیست؟

الیف شافاک نویسنده کتاب های محبوبی چون 40 قانون عشق ( ملت عشق )، سه دختر حوا، من و استادم، شرافت، جزیره درختان گمشده، شپش پالاس و... و یکی از موفق ترین رمان نویسان بریتانیایی – ترکیه ای میباشدو همچنین او نائب رئیس انجمن سلطنتی ادبیات و جزو 100 زن الهام بخش و تاثیرگزار جهان نیز هست.

درباره الیف شافاک

الیف شافاک رمان نویس، مقاله نویس ، سخنران، دانشمند سیاسی ترک تبار و از فعالان دفاع از حقوق زنان و اقلیت ها میباشد که با رمان های محبوب و معروفش در سرتاسر جهان شناخته شده است. او نویسنده 19 کتاب برجسته از جمله 40 قانون عشق، سه دختر حوا، جزیره درختان گمشده، 10 دقیقه و 38 ثانیه در این دنیای عجیب، حرامزاده استانبول و... است.

الیف شافاک یکی از اعضای موسس ECFR (شورای روابط خارجی اروپا) است و و یکی از الهام بخشترین زنان ترکی در سرتاسر جهان است. او که مدافع حقوق زنان، حقوق LGBTQ+ و آزادی بیان است، یک سخنران عمومی نیز هست و تا به حال دو بار سخنران برنامه جهانی TED بوده است.

آثار شافاک تقریبا به 57 زبان زنده دنیا ترجمه شده و بارها نامزد چندین جایزه ادبی شده اند. او توسط فایننشال تایمز (Financial Times) به عنوان "رمان نویس برجسته زن ترکیه" توصیف شده است. او که تا الان جوایز بسیاری را از آن خود کرده است، اخیراً به دلیل مشارکت در «تجدید هنر داستان سرایی» جایزه بین‌المللی ادبیات هالدور لاکسنس را دریافت کرد.

دوران کودکی الیف شافاک

الیف شافاک (Elif Şafak) با نام اصلی الیف بیلگین ، در 25 اکتبر 1971 در شهر استراسبورگ فرانسه به دنیا آمد. پدر او نوری بیلگین یک فیلسوف و مادرش شافاک آتایمان یک دیپلمات بود. پس از جدایی پدر و مادرش او همراه مادرش زندگی کرد و به واسطه شغل مادرش به شهرهای بسیاری مثل بوستون، میشیگان، آریزویانا، استانبول، لندن و... سفر کرد و طی این سفر ها به زبان های انگلیسی، اسپانیایی و عربی تسلط یافت.

شافاک نوجوانی اش را در مادرید، اردن و آلمان گذراند و پس از آن به ترکیه بازگشت و همراه با مادر و مادربزرگش زندگی کرد. به گفته خود الیف شاکاف بزرگ شدن در یک خانواده ناکارآمد دشوار بوده، اما بزرگ شدن در یک محیط غیر پدرسالار تأثیر مفیدی بر او داشته است.

الیف قبل از رفتن به دانشگاه و زمانی که 18 سال داشت نام مادرش یعنی شاکاف، که به فارسی همان شفق میشود، به اسم خود اضافه کرد. او در دانشگاه فنی خاورمیانه آنکارا در رشته روابط بین الملل شروع به تحصیل کرد و بعد از آن در رشته مطالعات زنان مدرک فوق لیسانس و درعلوم سیاسی به دکترا رسید.

الیف از همان دوره دانشجویی شروع به نوشتن داستان و رمان هایش کرد. او اولین داستان کوتاهش، به اسم آناتولی ای برای چشم‌های بد، را در سال 1994 منتشر کرد و پس از آن در سال 1997 دومین داستانش نیز منتشر شد. شافاک در سال های 2003 تا 2004 با درجه استادیاری در دانشگاه میشیگان و بعد از آن در بخش مطالعات خاور نزدیک دانشگاه آریزویانا مشغول به کار شد و از سال 2005 تا 2009 نیز ستون نویس روزنامه ی زمان بود.

همچنیناو پس از دریافت دکترای علوم سیاسی خود در دانشگاه های ترکیه نیز شروع به تدریس کرد.

وارد شدن به حرفه نویسندگی و دوران مشهوریت

الیف شافاک ویسنده 19 کتاب داستانی و غیر داستانی میباشد. از بین این 19 اثر او 12 تای آن رمان هستند. او اولین رمانش را در سال 1998 با نام «پنهان» منتشر کرد و اولین جایزه الیف را با خود به ارمغان آورد. این رمان توانست برنده جایزه مولوی (جایزه ادبی ترکیه) در همان سال شود.

رمان ماهرم (نگاه) شافاک که دومین رمان وی بود در سال 1999 منتشر شد و در سال 200 برنده جایزه بهترین رمان از سوی انجمن نویسندگان ترکیه شد.

سومین رمان شافاک با نام کاخ کک، که در ایران با نام شپش پالاس شناخته شده است، حواشی هایی به دنبال خود داشت. این کتاب با اتهامات سرقت ادبی از سوی کریکانات،‌ رمان نویس ترک و نویسنده «سینک سرایی»، مواجه شد و طبق نظر دادگاه الیف شاکاف متهم به سرقت ادبی  و محکوم به پرداخت خسارت به کریکانات شد اما این موضوع چیزی از موفقیت های این اثر کم نکرد و سرانجام رمان شپش پالاس توانست در فهرست بهترین داستان خارجی مستقل در جهان در سال 2005 قرار بگیرد.

در بین آثارشاکاف تنها دو رمان انگلیسی پیدا میشود. اولین رمان انگیلیسی شاکاف به اسم The Saint of Incipient Insanities در سال 2004 منتشر شد اما به اندازه دوومین رمان انگلیسی زبان او یعنی «حرام زاده استانبول» موفق و محبوب نشد.

شاافاک که در رمان دوم انگلیسی اش، حرامزاده استانبول، به خاطر اشاره به نسل کشی ارمنیان، از سوی دادگاه های ترکیه به جرم «اهانت به ترکیه » متهم شد. پرونده ی او در ژوئن 2006 بسته شد ولی در ژوئیه ی همان سال دوباره گشوده شد و وی با احتمال سه سال زندان روبرو شد. مترجم و ناشر او هم با همین تعداد سال حبس روبرو شدند اما در 21 سپتامبر2006 بخاطر کمبود مدرک، پرونده ی او از نو بسته شد.

پس از موفقیت چشم گیر «حرامزاده استانبول»، شافاک با انتشار رمان 40 قانون عشق، که در ایران با نام ملت عشق بسیار معروف است، به مشهوریت خود افزود. این رمان بعد از انتشار در ترکیه به سرعت پرفروش شد و تا سال 2009 بیش از 200 هزار نسخه در ترکیه فروخت و از رکورد قبلی، 120 هزار نسخه که توسط the new life به نویسندگی اورهان پاموک ثبت شده بود، پیشی بگیرد.

دستاورد های این رمان در همینجا تمام نمیشود! این رمان در فرانسه، برنده جایزه ALEF - Mention Spéciale Littérature Etrangère شد و علاوه بر آن نامزد جایزه ادبی بین‌المللی ایمپک دوبلین 2012 نیز شد. در سال 2019 هم بی بی سی 40 قانون عشق را به عنوان یکی از "100 رمان الهام بخش" و یکی از "100 رمانی که جهان ما را شکل میدهد" معرفی کرد

در سال 2012 او رمان Honour را که بر یک قتل ناموسی تمرکز دارد منتشر کرد و این رمان نامزد جایزه ادبی مرد آسیایی 2012 و جایزه زنان برای ادبیات داستانی 2013 شد. پس از آن رمان شاگرد معمار، رمانی داستانی تاریخی، در سال 2014 نامزد شد.

رمان پرطرفدار بعدی شافاک یعنی سه دختر حوا (2017)، از دهه 1980 تا به امروز در استانبول و آکسفورد جریان دارد. این رمان توسط صدیق خان، شهردار لندن، به عنوان کتاب مورد علاقه سال انتخاب شد. سیری هاستودت نویسنده آمریکایی نیز از این کتاب تمجید کرد. این کتاب به بررسی مضامین مذهبی سکولار در مقابل ارتدکس، سیاست محافظه کارانه در مقابل لیبرال و نگرش مدرن ترکیه نسبت به این موارد می پردازد.

بعد از انتشار سه دختر حوا، شافاک به عنوان نویسنده سال 2017 برای پروژه کتابخانه آینده انتخاب شد. اثر او با نام آخرین تابو سومین قسمت از مجموعه 100 اثر ادبی پروژه کتابخانه آینده است. جالب است بدانید که آثار این پروژه تا سال 2114 منتشر نمیشود! 

رمان 10 دقیقه و 38 ثانیه در این دنیای عجیب شافاک در سال 2019 که حول محور زندگی یک کارگر جنسی استانبولی می چرخد، در فهرست نهایی جایزه بوکر و جایزه   RSL Ondaatje قرار گرفت. در سال 2019، شافاک توسط دادستان های ترکیه به دلیل پرداختن به کودک آزاری و خشونت جنسی در نوشته های داستانی خود مورد بازجویی قرار گرفت.

آخرین اثر شافاک «جزیره درختان گمشده» نیز که در سال 2021 منتشر شد در فهرست نهایی منتخبین جایزه کاستا یا همان جایزه ادبیات بریتانیا، جایزه RSL Ondaatje و جایزه بهترین داستان زنان قرار گرفت.

آثار غیر داستانی الیف شافاک

آثار غیر داستانی شاکاف به طور کلی در چهار کتاب به زبان ترکی گردآوری شده است:
•    Med-Cezir (2005)
•    Firarperest (2010)
•    Şemspare (2012)
•    Sanma ki Yalnızsın (2017)

علاوه بر این ها در سال 2020 هم ، شافاک کتاب با عنوان "نحوه عاقل ماندن در عصر تقسیم" منتشر کرد.

فعالیت شافاک در رسانه های مختلف

جالب است بدانید فعالیت های شافاک تنها به حوزه نویسندگی کتاب و رمان محدود نمیشود. الیف شافاک مقالات بسیاری برای رسانه های مختلف ترکی و انگلیسی نوشته است.

Time، the Guardian، La Repubblica، the New Yorker، the New York Times،Der Spiegel ، New Statesman و... از جمله این رسانه ها هستند. همچنین شافاک یکی از اعضای پنل بی‌بی‌سی ورلد، یورونیوز و الجزیره انگلیسی نیز بوده است.

چرا آثار و نوشته های الیف شافاک اینقدر خاص و محبوب هستند؟

نوشته های الیف شافاک ویژگی های برجسته ای دارند. به عنوان مثال شافاک شیوه های داستان نویسی شرقی و غربی را در هم می آمیزد و از فرهنگ شفاهی و مکتوب استفاده می کند.

اکثر رمان های شافاک به بررسی مسائل حقوق بشر به ویژه در ترکیه پرداخته است. او بارهاا گفته است: "آنچه که ادبیات می‌کوشد انجام دهد این است که انسان‌هایی را که از انسانیت خارج شده‌اند دوباره انسانی کند... افرادی که صدایشان را هرگز نمی‌شنویم. این بخش بزرگی از کار من است".

همچنین در نوشته های شافاک به کرار به مسائل فمینیستی و نقش زنان در جامعه پرداخته شده است است. به عنوان مثال می توان به مادری و خشونت علیه زنان اشاره کرد.

نقش استانبول در نوشته های الیف شافاک

یکی از ویژگی های بارز نوشته های الیف شافاک شهر استانبول در آن ها است. استانبول در نوشته های شافاک همیشه برجسته بوده است. او استانبول را به عنوان دیگ ذوب فرهنگ های مختلف و تضادهای گوناگون به تصویر می کشد. شافاک در مصاحبه ای با مجله تایم گفته است: «استانبول باعث می‌شود انسان از نظر عقلی و شهودی بفهمد که شرق و غرب در نهایت مفاهیمی تخیلی هستند و می‌توان آنها را تخیل زدایی و دوباره تصور کرد».

زندگی شخصی او

الیف شافاک با روزنامه نگار ترکیه ای ایوپ جان ساغلیک، سردبیر سابق روزنامه لیبرال رادیکال ازدواج کرده است که از او یک دختر و یک پسر دارد. شافاک گفته است که پس از تولد دخترش در سال 2006 از افسردگی پس از زایمان رنج می برده است و پس از گذشتن این دوره او نوشتن کتابی با نام «شیر سیاه» را آغاز میکند. کتابی که ترکیبی از اتفاقات واقعی و زندگی نامه الیف شافاک میباشد.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید شخصیت اصلی کتاب «اورلاندو: یک بیوگرافی» اثر «ویرجینیا وولف» از جمله شخصیت‌های داستانی موردعلاقه‌ی الیف شافاک است، همچنین از نویسندگان موردعلاقه‌اش می‌توان به «امیلی برونته»، «آلبر کامو»، «مارسل پروست»، «ویلیام شکسپیر» و «میگل د سروانتس» اشاره کرد که همه‌ی آن‌ها از نویسندگان فاخر ادبیات جهان هستند.

شاافاک از سال 2013 در لندن زندگی می کند و از سال 2019 به دلیل ترس از پیگرد قانونی در تبعید خودخواسته از ترکیه بوده است.

نگاهی به تمامی جوایز الیف شاکاف

گردآوری  مجله ازمیر تایمز